viii) Άλλο σημείο που δεν αναπτύσσεται περαιτέρω είναι η παράξενη γεωμετρία του Παραδείσου:
«Δεν επρόκειτο για μία ευκλείδεια, επίπεδη επιφάνεια. Ούτε ο φράχτης ήταν μία κάθετη λωρίδα που χώριζε στα δύο αυτή την επιφάνεια. Ο Παράδεισος ήταν στην πραγματικότητα ένας διάδρομος…»
Άρα λοιπόν ο Παράδεισος είναι ακατανόητος όχι μόνο ως προς τον σκοπό του αλλά και ως προς το σχήμα και τις ιδιότητές του. Ο Παράδεισος είναι ένα καλά φυλαγμένο μυστήριο. Φαίνεται γήινος, όμως δεν είναι. Μοιάζει επίπεδος, αλλά κάτι άλλο συμβαίνει. Παρουσιάζεται ως η ιδανική κατοικία για τους ανθρώπους, στην πραγματικότητα όμως είναι μια κόλαση. Όσο για τον φράχτη, δεν αποτελεί ένα στιγμιαίο, κάθετο εμπόδιο, αλλά μία άλλη γεωμετρική μορφή, ατελεύτητη και αυτή και ανυπέρβλητη.
ix) Το συνολικό προφητικό όραμα του τελευταίου μέρους, που περιλαμβάνει όλα τα “κοντινότερα” προφητικά οράματα, είναι ιδέα που πήρα από την ταινία επιστημονικής φαντασίας “Next” του 2007.
x) Για όποιον δεν το πρόσεξε, ο άντρας που εμφανίζεται στην αρχή του τρίτου τμήματος (όταν ο Νίκος ξυπνάει στο έτος 2105), είναι ο ίδιος με τον οποίο τελειώνει το δεύτερο τμήμα: ο Βρετανός Peter Chance, που ζητάει τη γνώμη του Δασκάλου αν πρέπει να σκοτώσει τους γονείς του, επειδή τον ενοχλούν. Αυτός, μαζί με τον Γάλλο Émile Coste, ακολουθούν τον Δάσκαλο ως οι πιο αφοσιωμένοι μαθητές, οι τελειότεροι εγκληματίες, που σκότωναν χωρίς πρόγραμμα, χωρίς ιδεολογία, χωρίς ιδανικά, παρά μόνο με μια απλή εντολή του Ηγέτη τους – έως ότου τους διέταξε να σκοτώσουν και ο ένας τον άλλον…
Αυτοί όλοι φυλακίζονται -ως πνεύματα; ως καθαρές ιδέες; ως αληθινά έμβια όντα; κανείς δεν ξέρει- σε κάθε εναλλακτική πραγματικότητα, μαζί με τον απαίσιο Ηγέτη τους. Το ίδιο και όλοι οι μαθητές του, εκατομμύρια στον αριθμό. Να θυμίσω εδώ ότι η εναλλακτική πραγματικότητα που συναντούμε στο μυθιστόρημα είναι μία από τις πολλές που ο Νίκος αντίκρισε στο όραμά του – και έφριξε…
Η εγγονή του Νίκου περιγράφει αυτή τη θεωρία καλύτερα από όλους (πιθανόν ως απόγονός του έχει κληρονομήσει το χάρισμα να αμφισβητεί την ίδια την πραγματικότητα) και λέει πως κανείς, ούτε κι η ίδια, δεν είναι σίγουρη τι τους συμβαίνει. Παραθέτω δύο αποσπάσματα μόνον, όχι όλα:
«Αν ξέραμε κάποτε κάτι, κι αν νομίζαμε κάποτε το οτιδήποτε, σήμερα, εδώ, μαθαίνουμε πως κάναμε λάθος. Ο άνθρωπος αυτός απέναντί μας ακύρωσε κάθε μας βεβαιότητα. Το έκανε κάποτε, το ξανακάνει τώρα. Του είναι πολύ εύκολο. Και φυσικά, δεν πρόκειται να ξεφύγει από τα χέρια μας, όμως ούτε κι εμείς από τα δικά του. Βρισκόμαστε στο μυαλό του, Ανώνυμε, όπως το είπες, αλλά κι εμείς τον ονειρευόμαστε παθιασμένα, καθώς βυθιζόμαστε στην κόλαση».
Και λίγο πιο κάτω:
«Σκότωσα κι εγώ, όταν ήλθε ο καιρός, τους “ευεργέτες” μου. Έφτιαξα κι εγώ τις δικές μου θεωρίες. Στις οποίες μέσα μίσησα τους πάντες και κάλεσα τους πάντες να με ακολουθήσουν. Γι’ αυτό ο κόσμος μας είναι τόσο ανώνυμος και τόσο μπερδεμένος. Και θα γίνει ακόμη πιο ανώνυμος και μπερδεμένος στα χρόνια που ακολουθούν. Ο Ηγέτης μας είναι και δημιουργός μας – μέσα από μια διαδικασία που κανείς δεν μπορεί να κατανοήσει. Εμείς, οι ακόλουθοί του, επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη, περπατούμε στην ίδια πορεία. Και κανείς μας δεν ανήκει πουθενά. Σε καμιά εποχή, σε κανέναν κόσμο, δεν έχουμε όνομα -αλήθεια, ξέρετε μήπως εσείς το δικό μου;-, δεν ευτυχούμε, δε δυστυχούμε, δε ζούμε με εκείνους που ερωτευόμαστε, δε βλέπουμε τους καρπούς των έργων μας, φεύγουμε και ξαναρχόμαστε, υπάρχουμε και ξαφνικά χανόμαστε σε μια απέραντη, ανώνυμη λησμονιά. Και τίποτε δεν μπορεί να σταματήσει τούτη τη φρίκη…»
xi) Όλοι οι χαρακτήρες που εμφανίζονται στα οράματα του Νίκου μιλούν με αγιογραφικά χωρία, ενώ είναι εντελώς άθεοι. Δεν πιστεύουν σε κανέναν θεό, αλλά διαρκώς αναζητούν και αναφέρουν τον Ένα. Τον απορρίπτουν, και τον ψάχνουν. Ανατριχιάζουν με τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κι όμως προετοιμάζουν νέα. Είναι στρέιτ και ομοφυλόφιλοι. Είναι θύτες και θύματα. Είναι παραιτημένοι από τη ζωή, και ταυτόχρονα παρουσιάζουν εκρηκτική δράση. Είναι αστείοι και σοβαροί. Ποιητικοί και χυδαίοι. Είναι άντρες και ταυτόχρονα γυναίκες. Είναι ενήλικες που παραμένουν παιδιά. Κι είναι παιδιά, που φέρονται ως άνθρωποι με σύνεση διακοσίων ετών. Είναι οι πρόγονοι και ταυτόχρονα οι απόγονοι του εαυτού τους. (Για παράδειγμα, η εγγονή του Νίκου έχει σχεδόν ίδια ιστορία, ζωή, δράση, νοημοσύνη και χαρακτήρα με αυτόν.) Βρίσκονται στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Μάλλον έχει χαθεί η έννοια όλων αυτών. Κανείς δεν ξέρει σε ποια χρονική στιγμή βρίσκεται, ποιο είναι το όνομά του, τι έχει κάνει στη ζωή του. Κανείς δεν ξέρει τίποτε. Και όλοι τα ξέρουν όλα. Επειδή όλοι είναι ένας άνθρωπος, αυτός που βλέπει το όραμα. Κι είναι αυτός ο άνθρωπος μαζί με τον Θεό, πλησιέστερα από τον οποιονδήποτε, και παρ’ όλα αυτά πιστεύει πως ο Θεός τον έχει ολοκληρωτικά εγκαταλείψει…
xii) Το κείμενο που διαβάζει η Μαρία Οικονομοπούλου στον Νίκο με την παρωδία του Παραδείσου και την τραγική ιστορία του Αδάμ-2 πρόκειται για ένα μικρό μόνο τμήμα μιας πολύ μεγαλύτερης ιστορίας, η οποία εδώ φυσικά δεν περιγράφεται αλλά μόνο αναφέρεται, της «Νέας Παλαιάς Διαθήκης» -ας σημειωθεί πως οι ιστορίες με τον Χριστό δε σατιρίζονται ούτε παραλλάσσονται-, τις οποίες οι πιστοί της Νέας Θρησκείας σέβονται ως τα ιερά τους κείμενα. Η Νέα Παλαιά Διαθήκη δεν προοριζόταν για κατάργηση της πρωτότυπης. Κάπου η Μαρία λέει για αυτήν:
«Όλα αυτά τα κάνουμε, ώστε να συνεχιστεί η αφήγηση της Νέας Παλαιάς Διαθήκης. Που είναι η άπειρη, ανεξερεύνητη εξιστόρηση της ιστορίας της ανθρωπότητας με σατιρικό τρόπο -επειδή κανείς άλλος τρόπος, εκτός από την ειρωνεία, δεν υπάρχει για αυτό που είναι φρίκη- παραλλάσσοντας διαρκώς τις Παλαιές Γραφές, οι οποίες στην ουσία ήταν η άπειρη και ανεξερεύνητη εξιστόρηση της ιστορίας της θεανθρωπότητας».
Με άλλα λόγια δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη πράξη βλασφημίας ενός ανθρώπου που αισθάνθηκε ότι ο Θεός τον πρόδωσε και τον εγκατέλειψε άδικα στις δυνάμεις του κακού, αλλά για την εξιστόρηση των συνολικών βασάνων της ανθρωπότητας, με κάποιον διαφορετικό τρόπο. Το πρωτότυπο κείμενο, οι «Παλαιές Γραφές», τόσο ο ίδιος όσο και η Μαρία που μιλάει εξ ονόματός του, θεωρούν πως είναι υπερκόσμιο. Όσο για τον χρόνο συγγραφής του νέου κειμένου, μαθαίνουμε τα εξής:
«Η συμβολική παραλλαγή της Βίβλου που σου διηγήθηκα, γράφτηκε πολύ αργότερα και κυκλοφόρησε μονάχα ανάμεσα στους πιο στενούς από τους συντρόφους και συνεργάτες του. Τα έγγραφα που κήρυτταν την Επανάσταση ήταν άλλα».
xiii) Ας έρθουμε λοιπόν σε αυτά τα έγγραφα της Επανάστασης, που περιέγραφαν την ιδεολογία του. Είναι, ως προς την έκτασή τους, τεράστια∙ ως προς το περιεχόμενό τους, μία άβυσσος. Ο Νίκος Μανωλόπουλος δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος, κάποιος «εις εξ ημών», αλλά μια σπάνια ιδιοφυΐα, σχεδόν στα όρια του υπερφυσικού (και του παραλόγου ταυτόχρονα), και θα συγγράψει, όπως μας διηγείται η Μαρία:
«Χιλιάδες σελίδες σκέψεων! Σε ποια περίληψη θα χωρούσαν; Μέσα σε αυτές συνοψίζεται κάθε φιλοσοφικό ρεύμα, σχεδόν κάθε ιδεολογία και κοσμοθεωρία, κάθε θρησκεία, με όλες τις πολύπλοκες αιρέσεις και διαστροφές τους. Κρύβονται εκεί μέσα, είτε ως αυτούσιοι λόγοι είτε ως αδιόρατοι υπαινιγμοί, οι περιγραφές όλων των υπαρξιακών μαύρων τρυπών -«παγίδες του Διαβόλου» θα τις ονόμαζε κάποιος αρχαίος άγιος ασκητής της αιγυπτιακής ερήμου- στις οποίες έπεσαν ή πρόκειται στο μέλλον να πέσουν οι διάφορες ιδεολογίες καθώς και οι άνθρωποι που πιστεύουν σε αυτές…».
xiv) Όπως καταλαβαίνει κανείς από το προηγούμενο σημείο, η ιστορία που διηγείται το δικό μου μυθιστόρημα, «Ο Κατηραμένος Όφις», δεν αποτελεί παρά μονάχα ένα ελάχιστο τμήμα -την τραγική ιστορία ενός αγοριού- από τη συνολική ιστορία, η οποία θα μπορούσε να είναι:
1) Το χρονικό της ίδρυσης και η ιδεολογία της ομώνυμης τρομοκρατικής οργάνωσης. Μιλάμε για χιλιάδες σελίδες κειμένων και μεγάλο αριθμό γεγονότων! – προϊόν ενός ασυνήθιστα ευφυούς μυαλού και των ιδιαίτερων κοινωνικών καταστάσεων της εποχής.
2) Η επέκταση, και αργότερα η κλωνοποίηση, του «Κατηραμένου Όφεως» από εκατοντάδες μικρές ή μεγαλύτερες οργανώσεις.
3) Τα φριχτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν επί σειρά πολλών ετών, οι κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
4) Η εξαφάνιση από το προσκήνιο -σωστότερα, από το παρασκήνιο- του ΝΜ, του ιδρυτή της αρχικής οργάνωσης.
5) Η σταδιακή κατασκευή του μύθου του, ως ενός νέου προφήτη, ή και ως ενός σκοτεινού δικτάτορα που βρίσκεται παντού, ακόμη και μέσα στα σπίτια των οπαδών του! Ας θυμηθεί ο αναγνώστης τον τρόμο της Μαρίας Οικονομοπούλου, καθώς και τον αφύσικο σεβασμό της για τον Νίκο, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους: «Είναι εδώ! Μας ακούει…»
6) Πιθανόν η επανεμφάνισή του κατά καιρούς, είτε ως πραγματικού προσώπου είτε κάποιων άλλων που ισχυρίζονταν πως ήταν αυτός. Ας θυμηθούμε εδώ τη σχετική προφητεία του Χριστού, ο οποίος προέβλεψε ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο με τον Ίδιο. Κι ο κόσμος περιμένει πως ο ΝΜ, ο δικός τους Μεσσίας, κάποτε θα επανέλθει, για να κρίνει τον κόσμο.
7) Η ακατανόητη Δευτέρα Παρουσία του, η οποία τελικά συμβαίνει το έτος 2105, όπου τον συλλαμβάνουν και τον σκοτώνουν, προκειμένου να απαλλαγούν από την τυραννία του. Εννοείται, πως θα μπορούσε κάποιος να διηγηθεί αναλυτικά την πολυετή ζωή του σε εκείνον τον κόσμο και τη διακριτική αλλά στενή παρακολούθησή του από το Καθεστώς. Στο βιβλίο απλά παραθέσαμε το τέλος, την τηλεφωνική συνομιλία με τη Μαρία και τη σύλληψή του. Πιστεύω όμως πως και τα προηγούμενα χρόνια σε εκείνον τον μελλοντικό δυστοπικό κόσμο θα είχαν πολύ ενδιαφέρον!
8) Πιο πριν από όλα αυτά, οφείλουμε να διηγηθούμε τη σφαγή εκατοντάδων εκατομμυρίων αθώων και το χρονικό του παγκοσμίου πολέμου το έτος 2055.
9) Να παρουσιαστεί επίσης το Νέο Σύστημα σκέψης και οργάνωσης της κοινωνίας, που ακολούθησε και επικράτησε, πνίγοντας κάθε αντίλογο.
10) Πρέπει να μιλήσουμε για την παγκόσμια Κυβέρνηση και τα έργα της. (Της οποίας κανείς δεν έχει δει ποτέ τα μέλη…)
11) Για τον τρόμο που ακολουθεί την Επανάσταση και υπάρχει διάχυτος παντού, ακόμη και στους πιο αφοσιωμένους οπαδούς.
12) Για το υπαρξιακό αδιέξοδο ΟΛΩΝ καθώς και την παράξενη φήμη που κυκλοφορεί και στοιχειώνει τα μυαλά των πιο πιστών στο Σύστημα, ότι δεν ενεργούν με βάση την ελεύθερη βούληση και επιθυμία τους και ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς -ακόμη και τα μέλη της Κυβέρνησης-, επειδή με κάποιον τρόπο η θέληση του ιδρυτή της θρησκείας τους έχει διαπεράσει και ενσωματωθεί στη δική τους.
13) Η συνολική ιστορία θα έπρεπε οπωσδήποτε να περιλαμβάνει και όλα τα συγκλονιστικά περιστατικά της εννιάχρονης («αιώνιας», θα την ονόμαζε ο ίδιος) παραμονής του ορφανού αγοριού στο αγρόκτημα του θείου, τις αντιδράσεις και τις ποικίλες μικρές ιστορίες των κατοίκων του χωριού, τις ιστορίες των συμμαθητών στο σχολείο (οι οποίοι έρχονταν από διάφορα χωριά), την ιστορία του Τομέα Β΄, της Μαρίας Οικονομοπούλου, καθώς και των ετών μετά την απόδραση του Νίκου από το κτήμα.
14) Φυσικά, η συνολική διήγηση θα μπορούσε -για την ακρίβεια θα επιβαλλόταν- να περιέχει και τη συνέχεια από το σημείο που σταματά το βιβλίο: Τη νέα ζωή του αγοριού που δραπετεύει, η οποία δε συμπεριλαμβάνεται σε κανένα από τα οράματα.
Όμως μια τέτοια συνολική, γιγάντια ιστορία αποτελεί μάλλον έργο κάποιου άλλου, ενός νέου Ομήρου, ή ίσως ενός σύγχρονου μυθικού μάγου Βιάσα, που θα γράψει όχι μια νέα «Μαχαμπαράτα», το μεγαλύτερο γνωστό έπος στην ιστορία της λογοτεχνίας, αλλά κάτι ακόμη μεγαλύτερο, πιο απόκρυφο και σκοτεινό, και κυρίως πιο δαιδαλώδες. Μια ιστορία που θα γεννά, σαν Λερναία Ύδρα κοσμικών διαστάσεων, άλλες ιστορίες, αέναα, αναπόφευκτα, ως το τέλος του κόσμου – ίσως και πέρα από αυτό…
ΤΕΛΟΣ
[Ο πίνακας απεικονίζει τον μοντέρνο Πύργο της Βαβέλ
και είναι έργο της Rin Oozora]